Kumin – Kmin Rzymski (łac. Cuminum Cyminum), orientalna przyprawa znana już za czasów Tutenhamona, wspomniana kilkakrotnie w Biblii, w starożytnym Rzymie cesarz Marek Aureliusz nosił przydomek „Cuminus”, a w Polsce pisał o jej właściwościach Symon Syrenius ponad 400 lat temu.
Za czasów Syreniusa, rósł dziko w „ziemi murzyńskiej i Egypcie”, dziś dziko już nie występuje, ale hoduje się go między innymi w Indiach, Chinach, Maroku, Chile i Meksyku. Hodowla w klimacie umiarkowanym wymaga szklarni.
Przyprawa ta jest często mylona z popularnym u nas kminkiem zwyczajnym, różni się jednak od niego smakiem, zapachem i właściwościami.
Ta wiotka roślinka, z trudem unosząca swoje owoce, przypomina wyglądem koper włoski z liśćmi o charakterystycznym zielono-niebieskim kolorze; kwitnie białymi lub różowymi kwiatkami, tworzącymi baldachy, nasiona ma brązowo-żółtawe, występujące pojedynczo lub w parach, podłużne, łódeczkowate, większe niż koper włoski, o ostrym, mocnym zapachu.
Kupić możemy całe lub sproszkowane nasiona. Używając całych nasion w kuchni, dobrze jest podgrzać je na grubej patelni, na małym ogniu, co pozwoli wydobyć ich intensywny aromat. Smak ma dość ostry, gorzki, bardzo wyrazisty.
W polskiej kuchni rzadko używamy Kuminu, oddając palmę pierwszeństwa Kminkowi Zwyczajnemu. Jednak dla wielbicieli potraw Bliskiego i Dalekiego wschodu, Indyjskich czy Meksykańskich, jest nieodzowny. Jest podstawowym składnikiem mieszanek ziołowych takich jak: curry, czy garam masala, dodaje się go do meksykańskich Chilli con carne czy Enchilladas. Holenderski ser Leyden zawdzięcza nasionom kuminu swój korzenny aromat, dodaje się go też do
sera Munster produkowanego we Francji i Niemczech. Niemcy z kuminu, kminku zwykłego i kopru włoskiego robią znany na całym świecie likier Kummel.
Kumin podkreśla smak marynat, pasuje do kiszonej kapusty i sosów na bazie pomidorów. Można go dodać do gulaszu, mięsa, ryb, potraw z grilla, kuskusu, ryżu czy dań warzywnych.
Nasiona Kminu Rzymskiego znakomicie wpływają na układ trawienny, działają tonizująco na serce i układ nerwowy. Zawiera witaminy z grupy B, wit. A, C, E, K, a także wapń, żelazo, magnez, potas, mangan, fosfor, sód i cynk, olejek eteryczny i flawonoidy.
W „Le Livre des Simples” możemy przeczytać:
Kmin działa moczopędnie, przynosi ulgę przy wiatrach. Dodany do sosów i gulaszów ułatwia trawienie. Wino, w którym zagotujesz nasiona kminu i fenkułu, pomaga na wywołane wiatrami bóle żołądka i jelit.
Natomiast Syreniusz poleca kumin między innymi na nudności i apetyt:
Chęć utraconą do jedzenia wzbudza warzony (gotowany) w winie, którego na noc i poranu (rano), dwie godziny przed obiadem po kwarterce używać. Nudności zastanawia w occie winnym warzony, żołądek nim nagrzewając. Też po szccypcie tegoż z octem warzonego przed jedzeniem, także po jedzeniu żuchać (żuć).
I dla kobiecej urody miał Syreniusz radę:
Piersi białogłowskie obwisłe, rozlazłe i osłabłe, czyni skromne i tęgie plastr (okład) z kminu utłuczonego z różaną wódką na nie plastrując (przykładając). Piegi z twarzy i inne zmazy spędza z octem winnym dobrym jako maść uczyniwszy częstokroć namazująć.